Een sollicitatiegesprek is een cruciale stap in het selectieproces. Het biedt de mogelijkheid om niet alleen de vaardigheden en ervaring van een kandidaat te beoordelen, maar ook om te kijken of de persoonlijkheid en motivatie aansluiten bij de organisatie. In een krappe arbeidsmarkt is het bovendien essentieel om kandidaten enthousiast te maken en helder te informeren over de sollicitatieprocedure.
Een succesvol gesprek begint met een goede voorbereiding:
- Lees de vacaturetekst zorgvuldig door.
- Bepaal samen met je collega welke competenties en kernwaarden belangrijk zijn om te toetsen.
- Definieer gewenst gedrag en passende reacties die aansluiten bij de functie, afdeling en cultuur.
- Bespreek opvallende punten in het cv en wat jullie willen bereiken in het gesprek.
Opbouw van het sollicitatiegesprek
Fase 1: Introductie
Start met een korte introductie van jezelf en leg de structuur van het gesprek uit. Dit helpt om het ijs te breken en geeft de kandidaat duidelijkheid. Het gesprek bestaat uit drie onderdelen:
- De kandidaat neemt je mee door zijn/haar cv, gericht op persoonlijkheid, opleiding en werkervaring.
- Vraag naar een werkervaring of stage waar de kandidaat veel heeft geleerd en met plezier heeft gewerkt.
- Sluit af met informatie over de organisatie, de functie en het vervolgproces.
De reden voor deze structuur is om de kandidaat te toetsen op luistervaardigheid, informatieverwerking, het tonen van initiatief bij onduidelijkheden, relevante competenties en het vermogen om zichzelf te presenteren en gestructureerd te antwoorden op gestelde vragen. Onderdeel 1 en 2 komen aan bod tijdens de informatiefase, terwijl onderdeel 3 wordt behandeld in de afrondingsfase.
Fase 2: Informatiefase
- Laat de kandidaat je stap voor stap meenemen door zijn of haar cv, met focus op persoonlijkheid, privéleven, opleidingen en een globaal overzicht van stage-, afstudeer- en/of werkervaringen. Luister aandachtig en toon oprechte interesse. Mocht de kandidaat moeite hebben met het vertellen, help dan actief mee en stel hem of haar gerust. Zorg ervoor dat de kandidaat niet te veel afwijkt of afdwaalt, zodat jullie samen vlot door het cv kunnen gaan.
- In onderdeel 2 zoom je in op een werkervaring of stage waar de kandidaat veel heeft geleerd of met plezier heeft gewerkt. Ga hier dieper op in om competenties te toetsen en pas de START-methodiek toe. Belangrijk bij deze methodiek is om goed te luisteren naar de antwoorden en op een reflectieve manier kritisch en nieuwsgierig door te vragen.
- Situatie: Vraag naar een specifieke ervaring waar de kandidaat veel heeft geleerd.
- Taak: Welke taken en verantwoordelijkheden had de kandidaat?
- Actie: Welke concrete acties heeft de kandidaat ondernomen? (Focus op ‘ik’ in plaats van ‘wij’)
- Resultaat: Wat was het eindresultaat en hoe werd dit ervaren door collega’s?
- Terugblik: Wat heeft de kandidaat hiervan geleerd en wat zou hij/zij nu anders doen?
Tips tijdens de START-methodiek:
- Stel open vragen (wie, wat, waar, waarom, hoe).
- Gebruik gesloten vragen om te controleren of je het goed begrijpt.
- Vermijd suggestieve en dubbele vragen.
- Laat stiltes vallen en benut deze.
- Vraag door tot je een concreet antwoord hebt.
- Vat antwoorden samen om te verifiëren (LSD-techniek: Luisteren, Samenvatten, Doorvragen).
Vragen ter aanvulling:
- Wat zijn je sterke competenties?
- Welke competenties wil je verder ontwikkelen?
- Welke feedback krijg je van leidinggevenden of collega’s?
- Waarom denk je geschikt te zijn voor deze functie?
- Wat zijn je huidige (secundaire) arbeidsvoorwaarden?
Fase 3: Afrondingsfase
Sluit af met een enthousiaste pitch over de organisatie, de afdeling en de vacature. Hierdoor voorkom je dat de kandidaat antwoorden geeft die gestuurd zijn door deze informatie. Geef de kandidaat de ruimte om vragen te stellen en bespreek eerlijk de arbeidsvoorwaarden. Vraag wat voor de kandidaat belangrijk is in een nieuwe baan en maak concrete afspraken over het vervolgproces.
Een goed voorbereid sollicitatiegesprek leidt niet alleen tot betere selectiebeslissingen, maar zorgt ook voor een positieve beleving bij de kandidaat. Succes!